Những thủ tục pháp lý khi xây nhà mà gia chủ cần biết

Thủ tục pháp lý khi xây nhà là tập hợp các quy định, yêu cầu do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành nhằm đảm bảo việc xây dựng nhà ở được thực hiện đúng quy định của pháp luật, phù hợp với quy hoạch, kế hoạch phát triển đô thị, bảo đảm an toàn, phòng cháy chữa cháy, vệ sinh môi trường và mỹ quan đô thị.

Khi xây nhà, chủ đầu tư nên tìm hiểu về thủ tục xin giấy phép xây dựng, các loại giấy tờ thông báo khởi công, thanh tra xây dựng và thủ tục hoàn công. Điều này giúp gia chủ tránh phạm phải sự thiếu sót hoặc vi phạm quy định, ảnh hưởng đến thời gian, tiến độ thi công cũng như phát sinh một vài chi phí không cần thiết.

Ngoài các loại thủ tục pháp lý trên, việc nằm lòng một vài lưu ý quan trọng về hồ sơ, thời hạn giao nộp, đơn vị cung cấp dịch vụ pháp lý,… cũng giúp chủ đầu tư có sự chuẩn bị kỹ càng, đẩy nhanh giai đoạn hoàn tất thủ tục.

Bên cạnh đó, những trường hợp được miễn giấy phép xây dựng và mức xử phạt nếu không xin phép xây dựng theo quy định cũng là những thông tin mà chủ đầu tư cần quan tâm.

Bài viết này hungphuthinh sẽ chia sẻ là tài liệu hữu ích cho các chủ đầu tư đang có ý định xây dựng nhà ở, giúp nắm rõ các thủ tục pháp lý cần thiết và thực hiện đúng quy định.

1. Những thủ tục pháp lý khi xây nhà cần thiết

Để xây dựng một ngôi nhà hoàn chỉnh, ngoài việc chuẩn bị tài chính, nhân lực, vật liệu xây dựng, bạn còn cần phải hoàn tất các thủ tục pháp lý cần thiết: Xin giấy phép xây dựng, thông báo khởi công, thanh tra xây dựng và hoàn công.

Việc này nhằm đảm bảo công trình được xây dựng hợp pháp, tuân thủ theo quy định của pháp luật và tránh những rủi ro pháp lý sau này.

1.1 Xin giấy phép xây dựng

Xin giấy phép xây dựng là thủ tục hành chính bắt buộc mà chủ đầu tư cần thực hiện trước khi tiến hành xây dựng, sửa chữa, cải tạo, di dời công trình.

Giấy phép xây dựng là văn bản pháp lý do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp, xác nhận việc cho phép chủ đầu tư thực hiện các hoạt động xây dựng theo nội dung được cấp phép.

Để xin giấy phép xây dựng, bạn cần chuẩn bị một số hồ sơ bao gồm:

• Đơn đề nghị cấp giấy phép xây dựng.
• Bản vẽ thiết kế kiến trúc và kết cấu công trình.
• Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất.
• Giấy tờ chứng minh năng lực tài chính.
• Các giấy tờ khác theo quy định.

Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, gia chủ nộp hồ sơ trực tiếp tại Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi bạn muốn xây nhà hoặc nộp trực tuyến qua Cổng thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Nộp hồ sơ đi kèm lệ phí được quy định tại Nghị định 145/2020/NĐ-CP.

Thời gian hồ sơ được giải quyết:

• Trong vòng 15 ngày đối với nhà ở riêng lẻ tại đô thị; 10 ngày làm việc đối với nhà ở nông thôn.
• 30 ngày đối với công trình cấp III, cấp IV và nhà ở riêng lẻ trên địa bàn do mình quản lý.

Khi lập hồ sơ cần lưu ý:

• Hồ sơ xin cấp giấy phép xây dựng phải được lập thành 02 bộ.
• Các bản sao trong hồ sơ phải được công chứng hoặc chứng thực.
• Bạn cần nộp đầy đủ, chính xác các giấy tờ theo quy định.

1.2 Thông báo khởi công

Thông báo khởi công là văn bản được chủ đầu tư gửi đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền để thông báo về ngày khởi công xây dựng công trình.

Mục đích của thông báo khởi công là báo cho cơ quan nhà nước về việc bắt đầu thi công công trình để tạo điều kiện cho cơ quan nhà nước kiểm tra, giám sát việc thi công tuân thủ quy định.

Thủ tục cần thiết khi thông báo khởi công:

• Văn bản thông báo khởi công xây dựng (theo mẫu quy định) bao gồm thông tin: tên công trình, địa chỉ công trình, chủ đầu tư, chủ thầu thi công, thời gian khởi công, nội dung xây dựng.
• Giấy phép xây dựng.
• Bản vẽ thiết kế kiến trúc và kết cấu công trình.
• Hợp đồng thi công xây dựng (nếu có).

Nơi nộp hồ sơ thông báo khởi công tại Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi có đất xây dựng. Thời gian nộp văn bản thông báo cần được gửi trước ngày khởi công ít nhất 03 ngày làm việc và đảm bảo các thông tin trong văn bản thông báo phải chính xác, đầy đủ.

1.3 Thanh tra xây dựng

Thanh tra xây dựng là hoạt động kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật về xây dựng của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quá trình đầu tư, thiết kế, thi công, nghiệm thu, sử dụng công trình, hoạt động kinh doanh vật liệu xây dựng, hoạt động tư vấn xây dựng, hoạt động khảo sát, lập bản đồ địa hình, bản đồ địa chất phục vụ xây dựng.

Mục đích của thanh tra xây dựng:

• Bảo đảm việc chấp hành pháp luật về xây dựng.
• Phát hiện, ngăn chặn và xử lý vi phạm pháp luật về xây dựng.
• Nâng cao chất lượng công trình xây dựng.
• Bảo vệ trật tự an toàn trong xây dựng.

Việc bị thanh tra xây dựng kiểm tra có thể ảnh hưởng đến công trình theo một số cách sau:

• Tạm dừng thi công:
  • Nếu công trình đang thi công mà vi phạm pháp luật về xây dựng, thanh tra xây dựng có thể yêu cầu tạm dừng thi công để xử lý vi phạm.
  • Việc tạm dừng thi công có thể ảnh hưởng đến tiến độ và chi phí xây dựng công trình.
• Buộc tháo dỡ, di chuyển công trình:
  • Nếu công trình vi phạm nghiêm trọng pháp luật về xây dựng, thanh tra xây dựng có thể buộc chủ đầu tư tháo dỡ, di chuyển công trình.
  • Việc tháo dỡ, di chuyển công trình có thể gây thiệt hại lớn về tài sản cho chủ đầu tư.
• Phạt tiền:
  • Chủ đầu tư, nhà thầu, tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về xây dựng có thể bị thanh tra xây dựng phạt tiền.
  • Mức phạt tiền có thể lên đến hàng trăm triệu đồng, tùy theo tính chất, mức độ nghiêm trọng của hành vi vi phạm.
• Tước quyền sử dụng Giấy phép xây dựng:
  • Nếu vi phạm nghiêm trọng pháp luật về xây dựng, chủ đầu tư có thể bị thanh tra xây dựng tước quyền sử dụng Giấy phép xây dựng.
  • Bị tước quyền sử dụng Giấy phép xây dựng có thể ảnh hưởng đến việc sử dụng công trình sau khi hoàn thành.
• Truy cứu trách nhiệm hình sự: Trong một số trường hợp vi phạm nghiêm trọng, chủ đầu tư, nhà thầu, tổ chức, cá nhân có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Ngoài ra, việc bị thanh tra xây dựng kiểm tra còn có thể ảnh hưởng đến uy tín của chủ đầu tư, nhà thầu, tổ chức, cá nhân vi phạm.

Do đó, để tránh những ảnh hưởng tiêu cực của việc bị thanh tra xây dựng kiểm tra, chủ đầu tư, nhà thầu, tổ chức, cá nhân cần tuân thủ nghiêm túc các quy định pháp luật về xây dựng.

1.4 Thủ tục hoàn công

Thủ tục hoàn công là thủ tục hành chính nhằm xác nhận việc công trình đã được hoàn thành theo đúng thiết kế và quy định pháp luật về xây dựng. Thủ tục hoàn công bao gồm các bước sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

• Giấy đề nghị hoàn công: Do chủ đầu tư hoặc nhà thầu lập.
• Bản vẽ hoàn công: Do kiến trúc sư hoặc kỹ sư có chuyên môn ký tên, đóng dấu.
• Báo cáo kết quả nghiệm thu công trình: Do hội đồng nghiệm thu lập.
• Biên bản nghiệm thu các hạng mục công trình: Do chủ đầu tư và nhà thầu lập.
• Giấy tờ chứng minh nghiệm thu phòng cháy chữa cháy: Do cơ quan phòng cháy chữa cháy cấp.
• Giấy tờ chứng minh nghiệm thu vệ sinh môi trường: Do cơ quan quản lý về môi trường cấp.
• Các giấy tờ khác theo quy định.

Bước 2: Nộp hồ sơ

Chủ đầu tư hoặc nhà thầu nộp hồ sơ đề nghị hoàn công cho Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi có công trình.

Bước 3: Xét duyệt hồ sơ

Ủy ban nhân dân cấp huyện sẽ xem xét hồ sơ và đưa ra quyết định chấp thuận hoặc từ chối đề nghị hoàn công.

Bước 4: Cấp Giấy chứng nhận hoàn công

Nếu hồ sơ hợp lệ, Ủy ban nhân dân cấp huyện sẽ cấp Giấy chứng nhận hoàn công cho chủ đầu tư.

* Lưu ý:

• Hồ sơ đề nghị hoàn công phải được lập thành 02 bộ.
• Các bản sao trong hồ sơ phải được công chứng hoặc chứng thực.
• Chủ đầu tư hoặc nhà thầu cần nộp đầy đủ, chính xác các giấy tờ theo quy định.

2. Những câu hỏi liên quan về thủ tục pháp lý khi xây nhà

2.1 Lưu ý gì khi làm thủ tục pháp lý xây nhà?

Nằm lòng những lưu ý quan trọng về giấy tờ hồ sơ, thời hạn – địa chỉ nộp hồ sơ, kê khai thông tin trung thực, tìm hiểu quy hoạch,.. sẽ giúp công trình của bạn hoàn thành trong sự suôn sẻ, nhanh chóng. Cụ thể:

• Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, chính xác: Đây là yếu tố quan trọng nhất để đảm bảo thủ tục pháp lý được thực hiện nhanh chóng và thuận lợi. Cần nghiên cứu kỹ lưỡng các quy định pháp luật liên quan và chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ, tài liệu theo yêu cầu và sắp xếp hồ sơ khoa học, logic.
• Nộp hồ sơ đúng nơi, đúng hạn: Nộp tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết thủ tục. Đồng thời chú ý đúng hạn theo quy định để tránh bị trễ hạn và phát sinh phạt vi phạm.
• Kê khai thông tin trung thực: Mọi thông tin khai báo trong hồ sơ phải đảm bảo trung thực, chính xác, tránh sai lệch có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như bị phạt tiền, tước quyền lợi, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự.
• Tìm hiểu kỹ quy hoạch chi tiết khu vực xây dựng:

Trước khi bắt đầu bất kỳ dự án xây dựng nào, điều quan trọng là phải tìm hiểu kỹ quy hoạch chi tiết của khu vực. Quy hoạch chi tiết sẽ cho bạn biết những gì được phép xây dựng trong khu vực, cũng như bất kỳ hạn chế nào có thể áp dụng.

Có một số cách để tìm hiểu quy hoạch chi tiết cho một khu vực như liên hệ với chính quyền địa phương, tìm kiếm trực tuyến trên trang web của chính quyền địa phương hoặc trên trang web của cơ quan lập kế hoạch, ghé thăm thư viện địa phương của bạn có thể có bản sao quy hoạch chi tiết của khu vực.

• Đảm bảo tính hợp lệ của bản vẽ thiết kế

Bản vẽ thiết kế phải tuân thủ các quy định pháp luật về xây dựng, bao gồm Luật Xây dựng, Nghị định 15/2021/NĐ-CP, QCVN 01:2018/BXD và các quy định khác liên quan.

Bản vẽ hợp lệ là bản vẽ được thực hiện bởi người có chứng chỉ hành nghề, được xét duyệt bởi cơ quan có thẩm quyền, phù hợp với điều kiện thực tế và có đầy đủ các thành phần:

• Bản vẽ kiến trúc.
• Bản vẽ kết cấu.
• Bản vẽ hệ thống điện.
• Bản vẽ hệ thống nước.
• Bản vẽ hệ thống thông gió và điều hòa không khí.
• Bản vẽ hệ thống phòng cháy chữa cháy.
• Các bản vẽ chuyên ngành khác (nếu có).

Ngoài ra, bản vẽ cần đáp ứng sự rõ ràng, chính xác và dễ hiểu. Đồng thời được cập nhật thường xuyên để phù hợp với các thay đổi về quy định pháp luật và điều kiện thực tế.

2.2 Trường hợp nào được miễn giấy phép xây dựng?

Các trường hợp được miễn giấy phép xây dựng bao gồm các công trình đặc biệt, công trình tạm, sửa chữa, cải tạo, và một số công trình khác theo quy định.

Công trình bí mật nhà nước, khẩn cấp, hoặc thuộc dự án sử dụng vốn đầu tư công do các cơ quan cấp cao quyết định.

• Công trình xây dựng tạm theo quy định Điều 131 Luật Xây dựng 2014.
• Sửa chữa, cải tạo bên trong hoặc mặt ngoài công trình (không tiếp giáp đường) đáp ứng các điều kiện an toàn và quy hoạch.
• Công trình quảng cáo, hạ tầng kỹ thuật viễn thông thụ động theo quy định.
• Công trình liên tỉnh, ngoài đô thị phù hợp quy hoạch.
• Công trình được thông báo kết quả thẩm định thiết kế xây dựng.
• Nhà ở riêng lẻ dưới 7 tầng trong dự án khu đô thị/nhà ở có quy hoạch chi tiết 1/500 được phê duyệt.
• Nhà ở riêng lẻ cấp IV, dưới 7 tầng ở khu vực không có quy hoạch, trừ khu bảo tồn/di tích.
• Nhà ở riêng lẻ cấp IV ở miền núi, hải đảo không có quy hoạch.

2.3 Xây dựng không phép có thể bị xử phạt như thế nào?

Xây dựng không phép có thể bị buộc tháo dỡ công trình, phạt tiền và khắc phục các hậu quả liên quan.

• Buộc tháo dỡ công trình.
• Phạt tiền từ 60.000.000 đồng đến 140.000.000 đồng (căn cứ khoản 7 Điều 16 Nghị định 16/2022/NĐ-CP).
• Áp dụng một trong các biện pháp khắc phục hậu quả hoặc cả hai biện pháp khắc phục hậu quả:
• Buộc khôi phục tình trạng ban đầu của địa điểm xây dựng.
• Buộc bồi thường thiệt hại cho bên bị thiệt hại.

2.4 Đơn vị nào xây sửa nhà trọn gói uy tín tại Miền Nam?

Hưng Phú Thịnh là đơn vị xây dựng trọn gói uy tín, chuyên nghiệp tại HCM và các tỉnh lân cận. Với hơn nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công và xây dựng nhà trọn gói, chúng tôi tự tin mang đến cho bạn những công trình hoàn hảo, đáp ứng mọi yêu cầu và tiêu chuẩn khắt khe nhất.

Hưng Phú Thịnh chuyên thi công:

• Nhà phố.
• Nhà ống.
• Nhà có ban công và lô gia.
• Biệt thự.

Điểm nổi bật của Hưng Phú Thịnh:

• Quy trình thi công khoa học: Khảo sát kỹ càng, lên kế hoạch chi tiết, thi công tỉ mỉ dưới sự giám sát chặt chẽ của đội ngũ kỹ thuật.
• Chất lượng và thẩm mỹ: Đảm bảo công trình hoàn thành đúng thiết kế, bền đẹp theo thời gian.
• Dịch vụ trọn gói: Bao gồm cả thủ tục xin phép xây dựng và các thủ tục giấy tờ liên quan.
• Hợp đồng rõ ràng: Thể hiện đầy đủ báo giá, chi tiết các điều khoản thỏa thuận.
• Nguyên vật liệu chính hãng: Giá cả cạnh tranh, đảm bảo chất lượng công trình.
• Đội ngũ thi công tay nghề cao: Cam kết thi công đúng thiết kế, quy trình.
• Kiến trúc sư – kỹ sư giàu kinh nghiệm: Chuyên môn vững, am hiểu kiến thức phong thủy.
• Chế độ bảo hành lâu dài: Lên đến 10 năm.
• Tiến độ thi công đảm bảo: Hạn chế tối đa chi phí phát sinh.
• Giải pháp thi công đa dạng: Phù hợp với mọi địa hình mặt bằng, kể cả những khu vực khó như đất sụt lún, nhà hẻm, nhà nhỏ, đất không bằng phẳng, khu vực cần hạn chế tiếng ồn, khói bụi.

Với những năng lực cũng như trách nhiệm trong xây dựng, Hưng Phú Thịnh tự tin mang đến sự hoàn hảo cho ngôi nhà mơ ước của bạn.

Trên đây là toàn bộ thủ tục pháp lý khi xây nhà mà chủ đầu tư nên biết để đảm bảo cho quá trình thi công được suôn sẻ, đúng pháp luật và nhanh chóng.

Nếu thấy những thủ tục trên phức tạp, bạn có thể tham khảo dịch vụ xây nhà trọn gói để không phải lo lắng và chuẩn bị các loại giấy trên. Liên hệ ngay với Hưng Phú Thịnh để được tư vấn dịch vụ một cách chuyên nghiệp và chất lượng nhé.